ولایت فقیه” دلیل عقلی هم دارد؟

ـ « ولایت فقیه از موضوعاتی است که تصور آن موجب تصدیقش می‌شود، و چندان به برهان احتیاج ندارد. به این معنی که هرکس عقاید و احکام اسلام را حتی اجمالاً دریافته باشد چون به ولایت فقیه برسد و آن را به تصور آورد، بی‌درنگ تصدیق خواهد کرد و آن را ضروری و بدیهی خواهد شناخت. » (کتاب ولایت فقیه ـ امام خمینی ـ ص۹ )

ـ « اگر طرف صحبت ما آن کسانی باشند که اساساً حکومت دین را قبول ندارند، اجرای احکام الهی را در میان انسان ها به جد نمی‌گیرند و قبول نمی‌کنند، البته محتاج استدلال دیگری خواهیم بود. اما آن کسی که می‌پذیرد باید احکام الهی و قوانین اسلامی در جامعه پیاده بشود و این را لازمه‌ی اعتقاد به خدا و به اسلام می‌داند، در برابر کسی که چنین زمینه‌ی اعتقادی را دارد، ما محتاج استدلال برای ولایت فقیه نیستیم که ثابت کنیم که در روایت یا در قرآن چنین گفته شده است. زیرا که جامعه‌یی که با قوانین اسلامی باید اداره بشود، اداره کننده‌ی جامعه، باید این قوانین را بداند. »( بیانات مقام معظم رهبری در خطبه نماز جمعه ۳۰/۲/۱۳۶۲)

ـ ده ها روش عقلی برای اثبات این اصل مترقی و ضروری وجود دارد که در اینجا صرفاً به ذکر یک استدلال ساده (و البته برای مخاطب مسلمان) اکتفا می گردد. جهت مطالعه بیشتر می توانید به منابع زیر مراجعه کنید:
(انوار الفقاهه، جلد ‏۱، صفحه ۴۵۴/ نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، آیت الله مصباح یزدی، صفحه ۹۰/ مردم سالارى دینى و نظریه ولایت فقیه، آیت الله مصباح یزدی، صفحه ۹۶ /ولایت فقیه؛ ولایت فقاهت وعدالت، آیت الله جوادی آملی صفحه ۱۵۱ )

ـ به طور مختصر می‌توان گفت:

۱ـ برای تعیین نیازمندی‌های اجتماعی و جلوگیری از هرج و مرج و فساد، وجود حکومت در هر جامعه ای امری ضروری است. [حکومت لازم است]

۲ـ اولاً : احکام اجتماعی اسلام جاودانه است؛ باید در همه زمان ها و مکان ها اجرا گردد و تعطیل‌بردار نیست حتی در عصر غیبت (خاتمیت = جامعیت و جاودانگی)

ثانیاً : احکام اجتماعی و حتی بسیاری از احکام فردیِ اسلام بدون وجود حکومت اسلامی هیچ ضمانت اجرایی نخواهد داشت (قانون خوب، بدون اجرا، ثمره ای ندارد)

و ثالثاً : دین اسلام برای حکومت ساختار و برنامه جدی دارد و حکومت غیر اسلامی را نفی می نماید.
[برای تحقق احکام اسلام، تاسیس حکومت اسلامی ضروری است]

۳ ـ حکومت، حاکم می خواهد.

۴ ـ حکومت مطلوب در اسلام، حکومتی است که معصوم (علیه السلام) در رأس آن باشد.

۵ ـ در زمانی که مردم از وجود رهبر معصوم محرومند یا باید خداوند حکیم از اجرای احکام اسلام و تأسیس حکومت صرفنظر کرده باشد و در دوران طولانی غیبت، فرسودگی و تحریفات دین را بپذیرد یا اجازه اجرای آن را به شخص دیگری داده باشد تا نقض غرض و خلاف حکمت الهی نشود.

با توجه به باطل بودن فرض اول، فرض دوم ثابت می شود؛ یعنی، با توجه به ابدی بودن احکام اسلامی، از راه عقل کشف می‌کنیم که چنین اذن و اجازه‌ای از طرف خدای متعال و اولیای معصوم (علیهم السلام) صادر شده است حتی اگر بیان نقلی روشنی در این خصوص نرسیده باشد. (که فراوان رسیده است)

۶ ـ عقل می گوید؛ اگر فراهم آوردن ایده آل میسر نشد باید نزدیک‌ترین مرتبه به حد مطلوب را تأمین کرد. هنگامیکه مردم از مواهب حکومت معصوم (علیه السلام) محروم باشند، باید به دنبال نزدیک‌ترین و شبیه‌ترین حکومت به حکومت امام معصوم (علیه السلام) باشند. (هم درعلم (فقاهت)، هم در عمل (عدالت) و هم در قابلیت‌های شخصی (کفایت)

۷ ـ ولایت فقیه یعنی حاکمیت فقاهت، عدالت و کفایت در رأس حکومت اسلامی در عصر غیب

ولایت فقیه در کلام پیامبر (صلی الله علیه و آله)
بررسی سیره عملی و نظری پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مبیّن این واقعیت است که یکی از مهمترین کارهای آن حضرت، استحکام تداوم رهبری به وسیله “نخبگان دینی” بر اساس دستورات الهی بود. بر اساس تعالیم پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، ولایتِ “عالم به احادیث و روایات” ـ که حضرتشان آنان را “فقیه” می‌نامید ـ باید بر جامعه تحقّق یابد. به همین سبب می‌فرمود: « ای مردم! جانشینان من کسانی‌اند که پس از من احادیث و سنت مرا بیان می‌کنند »(عیون اخبار الرضا (علیه السلام) ـ ج ۲ ـ ص ۳۷) و نیز فرمود: «الفقهاء امناءالرسل»(کافی ـ ج ۱ ـ ص ۴۶)؛ « فقیهان امانت داران پیامبرانند» و «انّ العلماء ورثه الانبیاء‌… »(کافی ـ ج ۱ ـ ص ۳۲ )؛ « عالمان وارثان انبیا هستند… » و «‌ منزله الفقیه فی هذا الوقت کمنزله الأنبیا فی بنی اسرائیل »(بحار ـ ج ۷۵ ـ ص ۳۴۶).
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در مرحله نخست، برترین فقیهان و نخبگان؛ یعنی، معصومان (علیهم السلام) را جانشینان خاص و در رتبه دوم، فقیهان غیر معصوم را جانشینان عام خود معرفی نمودند.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اگر چه می‌توانست دانشمندان دیگری را ـ که علم تاریخ، حقوق و سیاست، طب، اقتصاد، صنعت، و… دارند ـ جانشین خود و حاکم بر مردم کند؛ ولی به شناخت شریعت اسلامی تکیه کرد و فرمود: « من إستعمل عاملاً من المسلمین و هو یعلم ان فیهم اولی بذلک منه و اعلم بکتاب الله و سنه نبیه فقد خان الله و رسوله و جمیع المسلمین »(الغدیر ـ ج ۸ ـ ص ۲۹۱)؛ « کسی که کاری از مسلمانان را بر عهده گیرد، در صورتی که می داند فرد مناسبتری برای آن موضوع وجود دارد که به کتاب خدا و سنت پیامبر داناتر است، به درستی که به خدا و رسول او و همه مسلمانان خیانت کرده است ».

روایات اهل بیت (علیهم السلام)
بعد از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، ائمه اطهار (علیهم السلام) نیز به مسأله ولایت فقیه اهمیت ویژه‌ای دادند و بر نقش فقه و فقاهت در اداره و رهبری جامعه اسلامی تأکید کردند.
ـ امام علی (علیه السلام) می‌فرماید: « ایها الناس إنّ أحقّ الناس بهذا الامر أقواهم علیه و أعلمهم بأمر الله فیه »(نهج البلاغه ـ خطبه ۱۷۲)؛ ای مردم! به درستی که شایسته‌ترین مردم به این امر (حکومت)، با کفایت ترین مردم و عالم‌ترین آنان به دستورات خداوند در امر حکومت است.
ـ یکی از دلایل نقلی، مقبوله عمربن حنظله است که در طول تاریخ مورد استناد فقیهان شیعه بوده است. عمربن حنظله روایت می‌کند: « از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: دو نفر از ما (شیعیان) که در باب “دین” و “میراث” نزاعی دارند، به نزد سلطان یا قاضیان [حکومت های جور] جهت حل آن می‌روند؛ آیا این عمل جایز است؟ حضرت فرمود: هرکس در موارد حق یا باطل به آنان مراجعه کند؛ در واقع به سوی طاغوت رفته و از او مطالبه قضاوت کرده است. از این رو آنچه بر اساس حکم او [که خود فاقد مشروعیت است] دریافت می‌دارد، به باطل اخذ نموده است؛ هر چند در واقع حق ثابت او باشد؛ زیرا آن را بر اساس حکم طاغوت گرفته است. خداوند امر فرموده است: باید به طاغوت کافر باشند وآن را به رسمیت نشناسند و می‌فرماید: {یُرِیدونَ اَن یَتَحاکَموا اِلی الطّاغوتِ وَ قَد اُمِروا اَن یَکفُروا بِه} (سوره نسا آیه ۵۹) آنگاه پرسیدم پس در این‌صورت چه باید بکنند؟ امام (علیه السلام) فرمود: باید به کسانی از شما (شیعیان) که حدیث و سخنان ما را روایت می‌کنند و در حلال و حرام ما به دقت می‌نگرند و احکام ما را به خوبی باز می‌شناسند (عالم عادل)، مراجعه کنند و او را به عنوان حاکم بپذیرند. من چنین کسی را بر شما حاکم قرار دادم (فأنّی قدجعلته علیکم حاکما). پس هرگاه به حکمِ ما حکم کند و از او پذیرفته نشود، حکم خدا کوچک شمرده شده و بر ما رد شده است و آن که ما را رد کند، خدا را رد کرده است و چنین چیزی در حد شرک به خداوند است »(کافی ـ ج ۱ ـ ص ۶۷ ). این حدیث از جهت سند معتبر و مورد قبول فقیهان شیعه است.
ـ امام رضا (علیه السلام)، در حدیث مفصلی خطاب به فضل بن شاذان نیشابوی می‌فرمایند « اگر امام عادل و امینی نباشد حقوق مردم محفوظ نمی‌ماند و دین کهنه شده و احکام وارونه می‌گردد »(علل الشرایع ـ ج ۱ ـ ص ۲۵۱).
ـ اسحاق بن یعقوب نامه‌ای برای حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه) می‌نویسد و محمد بن عثمان، نمایندۀ آن حضرت، نامه را می‌رساند جواب نامه به خط مبارک صادر می‌شود: « وأما الحوادث الواقعه فأرجعو فیها إلی رواه حدیثنا، فإنّهُم حجتی علیکم و أنا حجه الله » ـ در حوادث و پیشامدها به راویان حدیث ما رجوع کنید، چرا که آنان حجت من بر شمایند و من حجت خدایم (کمال الدین و اتمام النعمه- ج ۲- ص ۴۸۳).

 مخالف ولی فقیه عاقب به خیر نخواه شد

استاد عبدالله فاطمی نیا : بنده اگر چیزی را یقین نکنم نمی گویم. بدانید و آگاه باشید که هر کس کوچک ترین حرفی در تضعیف مقام معظم رهبری بزند، هر کس اندیشه ای داشته باشد که ضد مقام معظم رهبری باشد خدا او را نخواهد بخشید. این را یقین ب دانید. قدردان رهبر باشید؛ اگر افکار پاشیده ای، پوسیده ای به شما عرضه کردند قبول نکنید. این مرد بزرگ، عزت اسلام است و هر کس با این مرد بزرگ، با مقام معظم رهبری، مخالفت کند، خدا از او نمی گذرد.این را از من بشنوید، اگر یقین نداشتم نمی گفتم. خدایا! تو شاهدی که چیزی می دانم و می گویم. هر کس که با پوسیده و پاشیده که از صاحبان فکرهای فاسده، گاهی عرضه می شود، در صدد برآید که مخالفت کند عقاب به خیر نخواهد شد. امروز این مرد بزرگ، این فرزند حضرت زهرا «سلام الله علیها» آبروی اسلام است؛ حواستان باشد، یک چیزی می دانم و می گویم. امروز از اوجب واجبات یکپارچگی و تایید حضرت آیت الله خامنه ای «حفظه الله» است.جوان های من! افکارتان را از این طرف و آن طرف نبرسربسته گفتم که «العاقل یکفیه الاشاره» یک چیزی می دانم که این عرایض را خدمت شما عرض می کنم. من که مدعی علم غیب نیستم، هیچ چیزی نیستم، من معیارهایی در دست دارم که اگر کسی مخافلت با یان مرد کند و توبه هم نکند، خدا او را نمی بخشد مگر توبه کند. یک عده با امام راحل مخالفت کردند، اما را از دست دادند ولی هنوز هم دست بردار نیستند.ید، فقط همین گفت، فلان روزنامه همچین نوشت، گوش ندهید. شیاطین را دور و اطرافتان راه ندهید. خدایا به حق زهرای مرضیه «سلام الله علیها» این رهبر را حفظ کن! خدایا ما را قدردان او قرار بده!آیت الله العظمی اراکی «شیخ الفقها» وقتی خدمت مرحوم امام می رفتند، دم در ایستاده و می گفت: «السلام علیک یابن رسول الله، بابی انت و امی» آن وقت داخل می شدند. یک عده با این مردم خالفت کردند، ایشان را از دست دادیم. بس نشد؟ رهبر معظم یادگار آن مرد بزرگ است. ما دیگر چی داریم؟ امروز ایران پرچم دار اسلام است. امروز ایران مشعل دار است. اگر کسی بخواهد با این مردم خالفت کند با اسلام بازی کرده است و هر کس با کیان اسلام، با حیثیت مسلمین بازی کند، خدا او را نمیبخشد. حواستان جمع باشد.